Binnen het Energie Lab Zuidoost vindt er ook veel onderzoek plaats dat uitgevoerd wordt door studenten. Hieronder treft u een reeks aan afstudeeronderzoeken.

MSc Thesis Projecten

Zelf organiserend vermogen: Hoe kan dit worden bevorderd binnen de gemeenschappen in Amsterdam Zuidoost?

Door Lise Everloo

Deze scriptie richt zich op het bevorderen van het zelf organiserend vermogen binnen gemeenschappen om duurzame energiegemeenschappen te creëren in Amsterdam Zuidoost. Door middel van interviews met stakeholders wordt het belang benadrukt van samenwerking binnen de gemeenschap, effectieve communicatie en het opbouwen van vertrouwen om zelforganisatie te verbeteren.

Daarnaast wordt de noodzaak onderstreept van het aanpakken van genderverschillen en het betrekken van jongeren bij de energietransitie.

Ontwikkeling en thermische analyse van een 5de generatie 'DHN', gebruikmakend van restwarmte van datacenters.

door Maitreyee Saini

Een veelbelovende trend in het verbeteren van energie-efficiëntie is het gebruik van restwarmte van datacenters. Deze warmte kan worden gebruikt in lage temperatuur stadsverwarmingsnetwerken. Deze scriptie onderzoekt de potentie van deze techniek in Amsterdam Zuidoost, waarbij zowel de mogelijke integratie van restwarmte van datacenters in warmtenetten als de potentie van warmtenetten in gerenoveerde wijken wordt onderzocht.

 

Maitreyee concludeert dat datacenters een betrouwbare bron van restwarmte zijn. De bevindingen van haar onderzoek kunnen dienen als inspiratie voor vergelijkbare studies naar datacenters in verschillende regio’s.

Kwetsbare gemeenschappen en besluitvorming in de energietransitie

Door Konstantina Karalaiou

In haar scriptie onderzoekt Konstantina hoe kwetsbare groepen die te maken hebben met energiearmoede, betrokken kunnen worden bij planningsprocessen. Haar onderzoek richt zich op de Hoptille casestudie in Amsterdam Zuidoost. In dit complex zijn twee interventies gedaan om energiearmoede te verminderen: energiebesparende maatregelen en de herontwikkeling van het appartementencomplex. Konstantina’s onderzoek is gericht op het identificeren van maatregelen die rechtvaardigheid bevorderen en zinvolle participatie van kwetsbare bewoners in lokale energietransitie- en herontwikkelingsprojecten versterken.

Energiecoaching: een manier om energiearmoede te bestrijden

door Luuk Tesselaar

Energiearmoede is een complex en urgent probleem dat invloed kan hebben op zowel de gezondheid als de sociaal-economische aspecten. In Amsterdam Zuidoost zijn energiecoaches actief om dit probleem aan te pakken. Zij bieden directe, niet-structurele besparingen aan door gedragsadviezen te geven en energiebesparende producten te verstrekken.

 

Luuk onderzoekt wat het huidige niveau van energiearmoede in Amsterdam is op basis van het TNO raamwerk voor energiearmoede. Daarnaast bekijkt hij wat kenmerken van huishoudens zijn die met energiearmoede te maken hebben.  Ook kijkt hij hoeverre het energiecoachingprogramma effectief is in de aanpak van energiearmoede.

Het potentieel van collectief bestuur voor een rechtvaardige energie transitie

Door Ludo van Muilekom 

Om doelen zoals klimaatneutraliteit en CO2-reductie te behalen, is een samenwerkend bestuur cruciaal. Uitdagingen voor succesvolle samenwerking zijn onder andere capaciteitsbeperkingen en verschillende visies op energie rechtvaardigheid onder belanghebbenden. Ludo onderzoekt: “Hoe kan een rechtvaardige energietransitie worden gerealiseerd in een achterstandswijk in ontwikkeling door een lokaal collectief energiesysteem te implementeren en gebruik te maken van collaboratief bestuur?”

Ludo concludeert dat overheidsbeleid dat publiek en lokaal eigenaarschap ondersteunt, essentieel is. Daarnaast zijn financiële steun en institutionele regelingen noodzakelijk om een rechtvaardige en duurzame energietransitie te waarborgen.

Het effect op de opwarming van de aarde van het gebruik van biobased isolatiematerialen in hoogbouwwoningen in Amsterdam

door Jonas van der Ham

Jonas heeft voor zijn MSc. MADE scriptie onderzoek gedaan naar biobased isolatiematerialen voor hoogbouw in Amsterdam. Het gebruik van deze biobased materialen in de geplande nieuwe hoogbouw in Amsterdam kan zorgen voor een CO2 besparing van 587 ton.

Het ontwerpen van een rechtvaardig bedrijfsmodel voor energiecoöperaties in burgerbezit

Door Chia Yu Lin

Energiecoöperaties bieden bewoners de kans om actief deel te nemen aan de energietransitie. Het is echter een uitdaging om ook kwetsbare groepen te betrekken bij deze coöperaties. Het begrijpen van de specifieke behoeften van deze groepen met betrekking tot deelname aan energiecoöperaties blijft een complexe opgave. Daarom heeft Chia onderzoek gedaan naar hoe er een rechtvaardig bedrijfsmodel voor energiecoöperaties ontwikkelt kan worden. Als resultaat hiervan heeft zij een handboek opgesteld als leidraad voor energiecoöperaties om inzicht te krijgen in energierechtvaardigheid en de implicaties ervan voor hun bedrijfsmodel.

Bewoners betrekken bij duurzame renovatie door complexiteit te vereenvoudigen

door Marilou van der Vlugt

Het renoveren van de bestaande bouw speelt een cruciale rol in de energietransitie. Het doel is hierin de uitstoot van gebouwen te verminderen. Deze renovaties richten zich voornamelijk op isolatie en de implementatie van duurzame energiesystemen. Naast een positieve bijdrage aan het klimaat, vervult isolatie ook een sociale functie door energiearmoede te voorkomen. Een succesvol renovatietraject vereist participatie en betrokkenheid van bewoners en hun VvE besturen. Dit is echter niet altijd een gemakkelijke taak omdat VvE-besturen al de zware last van de praktische renovatietaken dragen.

Marilou onderzoekt in haar scriptie zowel de barrières die participatie belemmeren als de mogelijke drijfveren die participatie bevorderen. Zes belangrijke thema’s komen hierbij naar voren: positie, vertrouwen in ambtenaren, kennis, sociale cohesie, praktische factoren en persoonlijke factoren. Op basis van deze thema’s heeft Marilou een ontwerpoplossing ontwikkeld waarmee bewoners visueel inzicht krijgen in de renovatieopties voor hun gebouw. Het doel van deze oplossing is om bewoners te informeren en te betrekken bij besluitvorming over renovaties.

Visualisaties voor betere stakeholder communicatie

Door Kai Zhang

Kai heeft onderzoek gedaan naar hoe visualisaties kunnen bijdragen aan de communicatie tussen partijen in een project met meerdere stakeholders. Terwijl velen de toegevoegde waarde van visualisatie als ondersteuning bij communicatie inzien, wordt er in de praktijk weinig gebruik van gemaakt. Om gebruiksgemak te stimuleren heeft Kai twee tools ontworpen: een ‘empowering visual tool’ (EVT) en een ‘visualization strategy tool’ (VST).

Navigeren in waarde dynamiek :Een hulpmiddel voor het in kaart brengen van multi-stakeholder waarde-ecosystemen in het LIFE project

door Dafne Ríos Cázares

In de energietransitie werken veel verschillende actoren met elkaar samen. Deze samenwerking is belangrijk voor het ontwikkelen én integreren van nieuwe energiesystemen. Het is echter niet altijd makkelijk, omdat elke actor volgens verschillende principes werkt en andere doelen heeft. Als actoren elkaar hierin niet begrijpen, resulteert dit in silo werkwijzen en ingewikkelde besluitvormingsprocessen. Dafne heeft in haar scriptie een hulpmiddel gecreëerd voor waarde gesprekken. Ze heeft een zogenoemd ‘value eco-system canvas’ ontworpen voor co-creatiesessies en stelt actoren in staat om waarde-uitwisselingen iteratief visueel voor te stellen, potentiële verbanden tussen actoren te verkennen en waarde-uitwisselingen te concretiseren. 

Energierelaties: de evolutie van onze relaties met energie

Door Lena de Rouw

Hoewel de energietransitie vaak wordt benaderd vanuit een technisch standpunt, past Lena in haar Master scriptie een sociaal standpunt toe. Door het toepassen van een cultureel perspectief op energieconsumptiegedrag, probeert ze een completer beeld van het transitieproces te bieden. Haar onderzoek richt zich op de verandering van een passieve naar een actieve houding ten opzichte van energie. Op basis van deze sociale benadering heeft ze een interventie, de Forekast (een interactieve transformatorkast) ontworpen, om een proactieve energierelatie van mensen te ontwikkelen. De Forekast helpt met het bevorderen van bewustzijn over energie en hoe energie in verband staat met het weer en ook gebruikspatronen. Lena heeft de Forekast getest en geëvalueerd de context van Amsterdam Zuidoost.

Onderzoek naar de uitdagingen voor burgerparticipatie in hernieuwbare energieprojecten

door Diede van Malssen

Diede heeft voor haar Master thesis onderzoek gedaan naar de uitdagingen voor participatie van bewoners in betrekking tot de energietransitie. De focus lag op de Venserpolder in de context van het LIFE-project.

Dit onderzoek bevat zowel een theoretisch deel over inclusie, een empirische laag over de identificatie van groepen in Venserpolder die kwetsbaar zijn voor uitsluiting van de energietransitie en verkenning van de potentiële rol van buurthuizen voor de inclusie van deze mensen en een laatste praktische laag waarin tools zijn ontworpen voor het (co-)ontwerpen van een bottom-up inclusief ontwerpproces van het LIFE energiemanagement platform. Lees Diede haar onderzoek en bekijk de workshop die ze heeft ontworpen.

Sociale energie ontsluiten door Relationeel geven

Door Victoria Toellner

Dit onderzoek verkent de mogelijkheden voor sociaal inclusieve energie-uitwisseling in Amsterdam Zuidoost en welke factoren daarop van invloed zijn. LEMS, lokale energiesystemen, zien energie-uitwisseling alleen als een zakelijke transactie. Dit beperkt bewoners tot de rol van kopers en verkopers en vermindert de mogelijkheid voor sociale inclusie en waarde creatie.

Het onderzoek van Victoria gebruikt een nieuwe antropologische benadering en ziet energie-uitwisseling als een sociale praktijk die gericht is op de gemeenschap en relaties. Er wordt een nieuw type uitwisseling voorgesteld, genaamd ‘relationeel geven’, om lokale expertise te benutten en sociale netwerken uit te breiden. Naast een video heeft Victoria een energie-actiespel ontworpen om belanghebbende te betrekken, en wordt er een raamwerk gepresenteerd voor een ‘Sociaal Lokaal Relationeel Energie Ecosysteem’ dat rekening houdt met de rol van verschillende actoren bij het bevorderen van sociale energie-uitwisseling.

Energy justice in Holendrecht

door Robert van Berkel

Dit onderzoek maakt deel uit van het project ‘Digitale warmte in de MRA’, dat zich richt op de de implementatie van een laagtemperatuur-warmtenet op basis van restwarmte van datacenters in de metropoolregio Amsterdam. Binnen het project ‘Digitale warmte in de MRA’ wordt er specifiek gekeken naar de rol die visuele middelen kunnen spelen ter ondersteuning van het co-creatieproces. Een belangrijk aspect van dit project is het onderzoeken hoe belanghebbenden kunnen worden betrokken bij het besluitvormingsproces met betrekking tot de implementatie van warmtenetten.

Binnen dit onderzoek is het doel inzicht te krijgen in de volgende vraag: “Welke energie-onrechtvaardigheden worden geïdentificeerd door georganiseerde belanghebbenden in de overgang naar duurzame verwarming in Holendrecht en hoe worden visuele middelen gebruikt om te communiceren over deze energie-onrechtvaardigheden?” Via participatieve observaties, interviews en documenten zijn gegevens verzameld over deze onrechtvaardigheden en de visualisaties.

Rechtvaardigheid in stedelijke energietransities

Door Sanne van der Wal (TU Delft)
Deze studie bouwt voort op eerder onderzoek door de concepten van energierechtvaardigheid en multi-level governance te combineren om de rol van lokale bestuursactoren bij het bevorderen van rechtvaardige stedelijke energietransities te onderzoeken. De studie richtte zich specifiek op de vraag of het LIFE-project rechtvaardig kan worden beschouwd door omwonenden. De onderzoeksvraag is als volgt: “Hoe wordt energierechtvaardigheid begrepen door lokale bestuursactoren van stedelijke koolstofarme energietransities en hoe wordt de implementatie ervan beïnvloed door een multi-level governance context?”.

Ontwerpen voor een toegankelijker energieneutraal systeem

Door Alina Boyuklieva (TU Delft)
Dit project verweeft het onderwerp energieneutrale renovaties met het vakgebied Inclusive Design. Het geeft een gedetailleerd overzicht van de uitdagingen die zich kunnen voordoen bij energieneutrale renovaties door het onderzoeken van de casestudy van de Wijk Reigersbos. Vervolgens wordt een laag toegankelijkheid aangebracht om de beperkingen bloot te leggen waarmee bewoners met een visuele beperking te maken kunnen krijgen. Daarom wordt een boekje met richtlijnen en aanbevelingen ontwikkeld. Het belangrijkste doel is om de mensen die de producten voor een renovatie kiezen te ondersteunen om oplossingen toe te passen die beter aansluiten bij de behoeften van de bewoners. Daarnaast worden twee toekomstige productconcepten voorgesteld die de belangrijkste bevindingen van het onderzoek belichamen. Alina’s boekje en masterscriptie zijn hieronder te vinden, samen met twee visuals.
Video afspelen

Interventies voor een inclusieve energie transitie in Amsterdam Zuidoost

Door Alisa van Gent (TU Delft/WUR)
Alisa van Gent heeft binnen het LIFE project onderzocht aan welke condities interventies moeten voldoen om bij te dragen aan een inclusieve energie transitie in Zuidoost. Hieronder kunt u een kort overzicht van het onderzoek en het volledige onderzoeksrapport downloaden.

Integratie van PV-systemen in het metro netwerk

Door Werner van Dijk (TU Delft)
De gemeente Amsterdam heeft als doelstelling om in 2022 PV-systemen met een piekvermogen van 250MW geïnstalleerd te hebben. Om deze doelstelling te behalen is het van belang dat ieder stuk land of gevel gebruikt wordt. Werner van Dijk, student Elektrotechniek van de TU Delft, heeft voor zijn MSc thesis onderzocht hoe PV-systemen direct geïntegreerd kunnen worden in het Amsterdamse metronetwerk. Hieronder kunt u een samenvatting van zijn onderzoeksrapport downloaden.

Achieving inclusion within smart energy cities

Door Isabelle van der Werf (TU Delft)
Isabelle van der Werf, student van de Technische Universiteit Delft, heeft onderzocht hoe inclusiviteit bereikt kan worden binnen Smart Energy Cities. Hieronder kunt u het onderzoeksrapport en de presentatie die zij over haar onderzoek gegeven heeft bij het Energie Lab Zuidoost downloaden.

Renovating with residents

Door Floris Jansen (TU Delft/WUR)
Floris Jansen, student van de Technische Universiteit Delft, heeft onderzocht hoe er een inclusief proces ontwikkeld kan worden om bewoners te helpen met het verduurzamen van hun appartementen. Hieronder vindt u een video met zijn resultaten en kunt u het MSc thesis rapport downloaden.
Video afspelen